Όταν πριν από διακόσια περίπου χρόνια ο Γερμανός γιατρός Samuel Hahnemann, ανακάλυπτε τους βασικούς νόμους ενός καινούργιου θεραπευτικού συστήματος και θεμελίωνε την Ομοιοπαθητική Ιατρική, δεν θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί την πορεία αυτής της Ιατρικής μεθόδου μέσα στο χρόνο. Δεν θα μπορούσε να φανταστεί τη ραγδαία της εξέλιξη και τη διασπορά της σε όλο σχεδόν τον κόσμο, αλλά και την τεράστια αντίδραση και πολεμική που θα συναντούσε. Αρκεί να αναφέρουμε ότι στις αρχές του εικοστού αιώνα υπήρχαν στην Αμερική τριακόσιες Ιατρικές σχολές, που δίδασκαν Ομοιοπαθητική- πράγμα που δείχνει τη ραγδαία διάδοσή της-, ενώ σήμερα αγωνιζόμαστε ακόμα να πετύχουμε την κατοχύρωση και επίσημη αναγνώριση της,- πράγμα που δείχνει την τεράστια πολεμική που υπέστη και δέχεται ακόμα η Ομοιοπαθητική.

Ο Samuel Hahnemann γεννήθηκε στο Μάισεν της Γερμανίας το 1755 και πέθανε στο Παρίσι το 1843. Ήταν ανήσυχο πνεύμα, πολυμαθέστατος, και ανικανοποίητος από την Ιατρική της εποχής του με τις βδέλλες, τις αφαιμάξεις και τα καθαρτικά. Γνώριζε πολλές γλώσσες και μπορούσε να διαβάζει τα κείμενα του Ιπποκράτη από το πρωτότυπο ελληνικό κείμενο. Κάποια στιγμή εγκατάλειψε την επιτυχή ιατρική του σταδιοδρομία και ασχολήθηκε με μεταφράσεις ιατρικών κυρίως συγγραμμάτων. Συνέλαβε το βασικό νόμο της Ομοιοπαθητικής, το Νόμο τωνΟμοίων, γύρω στο 1795, δηλαδή σε ηλικία σαράντα χρόνων. Η αρχή ότι τα όμοια θεραπεύονται με τα όμοια-”τα όμοια των ομοίων εισίν ιάματα” και στα λατινικά “similia similibus curentur”- είχε αρχικά διατυπωθεί από τον Ιπποκράτη και αναφέρεται επίσης από μεταγενέστερους γιατρούς, όπως ο Παράκελσος και άλλοι.. Με απλά λόγια ο νόμος αυτός λέει ότι, η θεραπεία μιας ασθένειας επιτυγχάνεται με φαρμακευτικές ουσίες, που έχουν τη δυνατότητα να παράγουν σε ένα υγιές άτομο, όμοια συμπτώματα-”όμοιο πάθος”- με τα συμπτώματα της νόσου που πρόκειται να θεραπεύσουν. Είναι γνωστό για παράδειγμα, ότιη Belladona, στη φυσική της μορφή, προκαλεί μυδρίαση, δηλαδή διαστολή της κόρης του ματιού. Σε περιπτώσεις ασθενών που μεταξύ άλλων συμπτωμάτων, έχουν και μυδρίαση, ο Ομοιοπαθητικός γιατρός μπορεί να δώσει Belladona, εάν βεβαίως και η υπόλοιπη εικόνα ταιριάζει με τη Belladona. Από τη συμβατική ιατρική η Δακτυλίτιδα(Digitalis), χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις καρδιοπαθειών με ταχυκαρδία. Θεωρείται καρδιοτονωτικό και προκαλεί βραδυκαρδία. Στην Ομοιοπαθητική θεραπευτική η Δακτυλίτιδα χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις βραδυκαρδίας. Αυτά δηλαδή που μπορεί να προκαλέσει, μπορεί και να τα θεραπεύσει, εάν δοθεί σαν Ομοιοπαθητικό φάρμακο.

Αναφερθήκαμε στη Μπελαντόνα και στη Δακτυλίτιδα και σχολιάσαμε κάποια συμπτώματα, που προκαλούν στον ανθρώπινο οργανισμό. Η μεγαλοφυΐα του Hahnemann έγκειται, κατά τη γνώμη μου, στο γεγονός ότι συνέλαβε την ιδέα και υπέδειξε την ανάγκη, να “αποδειχθούν” οι διάφορες φαρμακευτικές ουσίες πάνω στον ανθρώπινο οργανισμό. Να υπάρξει δηλαδή μια επιστημονική επαλήθευση των ιδιοτήτων των διαφόρων φαρμάκων πάνω σε, κατά τεκμήριον, υγιείς ανθρώπους, άνδρες και γυναίκες. Ο ίδιος ο Hahnemann έκανε την πρώτη απόδειξη πάνω στον εαυτό του, παίρνοντας συστηματικά φλοιό από το δέντρο Cinchona officinalis, από τον οποίο βγαίνει το κινίνο. Στη δωδεκάτομη Ομοιοπαθητική φαρμακολογία του Allen, η απόδειξη του Cinchona officinalis καταλαμβάνει τριάντα ολόκληρες σελίδες, στις οποίες καταγράφονται με μεγάλη λεπτομέρεια και ακρίβεια όλα τα συμπτώματα, σωματικά και ψυχοδιανοητικά, που μπορεί να προκαλέσει στον ανθρώπινο οργανισμό η πιο πάνω ουσία. κατά παρόμοιο τρόπο έχουν αποδειχθεί και καταγραφεί εκατοντάδες φαρμακευτικές ουσίες. Είναι στην πραγματικότητα η πρώτη φορά στην ιστορία του γένους των ανθρώπων πάνω στη γη, που, μέσω της Επιστήμης της Ομοιοπαθητικής, γίνεται μια τέτοια καταγραφή των ιδιοτήτων διαφόρων φαρμακευτικών ουσιών και των αποτελεσμάτων της δράσης τους πάνω στον ανθρώπινο οργανισμό.Για το γεγονός και μόνον αυτό θα έπρεπε η ανθρωπότητα να αποδώσει στο Hahnemann τον οφειλόμενο σεβασμό. Πριν από πολλά χρόνια, όταν ίσως το πνεύμα της ανθρωπότητας ήταν πιο αγνό, αποδόθηκε πολύ μεμονωμένα και σε κάποιο βαθμό αυτός ο έπαινος. Γι’ αυτό αν καμιά φορά βρεθείτε στην Αμερική αναζητείστε να δείτε σε κάποιο πάρκο της Ουάσιγκτον, το μνημείο με το άγαλμα του Hahnemann.

Ο Hahnemann λοιπόν και οι συνεργάτες του στα πρώτα βήματα της Ομοιοπαθητικής και άλλες ομάδες γιατρών τα επόμενα χρόνια, έκαναν τις αποδείξεις των φαρμάκων και δημιούργησαν πολύτιμους γραπτούς θησαυρούς για μάς τους νεότερους γιατρούς. Η Ομοιοπαθητική Φαρμακολογία υπάρχει σήμερα στη διάθεση του κάθε γιατρού, που θέλει να γνωρίσει τα θεραπευτικά όπλα της φύσης. Εμείς σήμερα αυτό που κάνουμε είναι να αναζητούμε, μέσα από τις εκατοντάδες των Ομοιοπαθητικών φαρμάκων το ένα φάρμακο, που είναι “όμοιο” με τη σωματική και ψυχοδιανοητική συμπτωματολογία του ασθενούς που έχουμε μπροστά μας. Και βέβαια πρέπει να τονίσουμε εδώ ότι το φάρμακο που παίρνει ο ασθενής έχει υποστεί τη λεγόμενη δυναμοποίηση (συνεχείς αραιώσεις και επαναλαμβανόμενες δονήσεις μετά από κάθε αραίωση), μια διαδικασία που ενισχύει τις δραστικές, θεραπευτικές ιδιότητες του φαρμάκου και εξουδετερώνει την τοξικότητά του.

Έχουμε ήδη αναλύσει το βασικό νόμο της Ομοιοπαθητικής, που είναι ο νόμος των ομοίων. Άλλες βασικές αρχές, που συμπληρώνουν το νόμο των ομοίων είναι οι εξής:

1. Δεν υπάρχουν ασθένειες αλλά μόνον ασθενείς. Για τον Ομοιοπαθητικό γιατρό δεν υπάρχει η “ασθένεια γαστρίτιδα”, αλλά υπάρχουν ασθενείς που έχουν μεταξύ άλλων και γαστρίτιδα. Επομένως το φάρμακο που πρέπει να δοθεί πρέπει να ταιριάζει με την ολότητα των χαρακτηριστικών του ασθενούς (σωματικών και ψυχοδιανοητικών) και όχι μόνο με τα συμπτώματα της γαστρίτιδας. Αυτή είναι μια σημαντική ιδέα, που εισήγαγε πρώτος ο Hahnemann και μάς οδηγεί ουσιαστικά στην έννοια της εξατομίκευσης. Δέκα ασθενείς που πάσχουν από έλκος στομάχου θα πάρουν ενδεχομένως διαφορετικό φάρμακο ο καθένας, ανάλογα με τη συμπτωματολογία που έχει ο καθένας, όσον αφορά τα ενοχλήματα από το στομάχι, αλλά και ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία του καθενός (όπου σαν ιδιοσυγκρασία νοείται το σύνολο των σωματικών, νοητικών και συναισθηματικών χαρακτηριστικών του ανθρώπου).

2. Η αναγκαία ποσότητα του φαρμάκου που χρειάζεται για να επιτευχθεί μια θεραπεία είναι απειροελάχιστη, εφ’ όσον έχει βρεθεί το κατάλληλο φάρμακο.

3. Η πορεία της εξαφάνισης των συμπτωμάτων στη διάρκεια της θεραπείας είναι αντίστροφη της πορείας εμφάνισης των συμπτωμάτων στη διάρκεια της ασθένειας. Έστω για παράδειγμα ότι γίνεται μια θεραπεία ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Και έστω ότι η ασθένεια ξεκίνησε από το αριστερό γόνατο, πήγε στη συνέχεια στο δεξιό γόνατο και στη συνέχεια προσεβλήθη η άρθρωση στον αριστερό ώμο. Στη διάρκεια μιας επιτυχούς Ομοιοπαθητικής θεραπείας θα δούμε την ασθένεια να υποχωρεί από τον ώμο, που ήταν και η τελευταία εντόπιση, στη συνέχεια θεραπεύεται το δεξιό γόνατο και στο τέλος υποχωρεί η πάθηση και απότο αριστερό γόνατο, που ήταν το πρώτο που επηρεάστηκε.

4. Όταν μια ασθένεια δεν θεραπεύεται ριζικά αλλά καταστέλλεται με τη χρήση των συμβατικών αλλοπαθητικών φαρμάκων, τότε δεν πρόκειται για θεραπεία(ίαση), αλλά για καταπίεση της ασθένειας. Όταν η ασθένεια καταπιέζεται έχει την τάση να προχωρεί από έξω προς τα μέσα και από τα λιγότερο πολύτιμα στα περισσότερο πολύτιμα όργανα του ανθρώπινου σώματος. Κλασσικό παράδειγμα ασθενειών που δεν θεραπεύονται, αλλά απλά καταπιέζονται, από την παλαιότερη αλλά και από τη σύγχρονη θεραπευτική, είναι οι δερματοπάθειες. Ο ανθρώπινος οργανισμός έχει πάντα την τάση, εφ’ όσον τού το επιτρέπει η κληρονομικότητά του, να “βγάλει” την αρρώστια προς τα έξω, δηλαδή προς τους βλεννογόνους και ακόμα πιο έξω, προς το δέρμα. Η εμφάνιση επομένως εκδηλώσεων στο δέρμα(σπυριά, φαγούρες, εκζέματα κλπ) είναι στην πραγματικότητα μια “υγιής” προσπάθεια του οργανισμού, που τείνει να αποτοξινωθεί προς τα έξω. Επηρεάζεται, με αυτόν τον τρόπο, το πιο εξωτερικό και λιγότερο πολύτιμο όργανο του ανθρώπινου οργανισμού. Τα διάφορα καταπλάσματα, που χρησιμοποιούσαν παλαιότερα, αλλά και οι διάφορες φαρμακευτικές αλοιφές που χρησιμοποιούνται σήμερα, δεν κάνουν τίποτε άλλο παρά να καταπιέζουν την προς τα έξω εκδήλωση του οργανισμού. Στην πλειοψηφεία τους αυτές οι αλοιφές είναι κορτιζονούχες και σπρώχνουν ξανά προς τα μέσα, αυτό που η σοφία του οργανισμού προσπαθεί να βγάλει προς τα έξω. Από την εποχή του Hahnemann μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί χιλιάδες περιπτώσεις σοβαρών ασθενειών, που οφείλονται στην καταπίεση δερματοπαθειών. Μπορεί να εξαφανιστεί με αλλοπαθητικές αλοιφές ένα έκζεμα και να εμφανιστεί μετά από αρκετούς μήνες υπέρταση. ρευματοπάθεια, άσθμα ή άλλη ασθένεια ανάλογα με τις προδιαθέσεις του κάθε οργανισμού. Όταν μια τέτοια ασθένεια, αποτέλεσμα καταπίεσης, θεραπεύεται με Ομοιοπαθητική, τότε βλέπουμε να υποχωρεί η υπέρταση, η ρευματοπάθεια ή το άσθμα και να ξανά-εμφανίζεται η δερματοπάθεια. Καταφέρνει δηλαδή και πάλιν ο οργανισμός να “βγάλει” την αρρώστια έξω. Αν η θεραπεία συνεχιστεί, τότε θα ιαθεί και το δερματικό πρόβλημα και ο οργανισμός θα είναι πλήρως θεραπευμένος.

Αυτές είναι μερικές από τις βασικές αρχές της Ομοιοπαθητικής θεραπευτικής. Όπως μπορεί εύκολα κανείς να αντιληφθεί η Ομοιοπαθητική είναιένα θεραπευτικό σύστημα με συγκεκριμένους νόμους και αρχές, που ουσιαστικά καθορίζονται από τους νόμους και τις αρχές που διέπουν τη λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού. Απευθύνεται σε κάθε πάσχοντα οργανισμό και αντικρίζει ολιστικά, σαν ένα ενιαίο σύνολο τον ασθενή. Κατά την εξέταση ενός ασθενούς με ημικρανίες θα μελετηθούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά συμπτώματα με τα οποία εκδηλώνεται ο πονοκέφαλος, αλλά θα μελετηθούν και άλλες σωματικές και ψυχικές παράμετροι, που θα βοηθήσουν να δοθεί το κατάλληλο “όμοιο” με τον οργανισμό ομοιοπαθητικό φάρμακο, που θα φέρει σωματική και ψυχοδιανοητική ισορροπία και θα θεραπεύσει τον ασθενή. Η χρήση παυσίπονων για τις ημικρανίες είναι γνωστό ότι ανακουφίζει προσωρινά από τον πόνο, αλλά φυσικά δεν θεραπεύει.

Το 1833, δέκα χρόνια πριν από το θάνατο του Hahnemann, ιδρύθηκε στο Leipsic το πρώτο Ομοιοπαθητικό νοσοκομείο. Έκτοτε πέρασαν εκατόν εξήντα χρόνια. Τα εκάστοτε κατεστημένα κατάφεραν κατά καιρούς να ανακόψουν και να αναστείλουν την πορεία της Ομοιοπαθητικής. Στη σημερινή εποχή είμαστε ευτυχείς γιατί παρ΄ όλες τις δυσκολίες υπάρχει μια συνεχής ανοδική πορεία και η Ομοιοπαθητική καταξιώνεται πλέον, αργά και σταθερά, μέσα και από τις αποφάσεις επισήμων οργάνων και φορέων. Δεν νομίζω ότι θα μπορούσενα φανταστεί ο κυνηγημένος στην εποχή του Hahnemann, ότι διακόσια χρόνια αργότερα η Ενωμένη πλέον Ευρώπη, θα εξέδιδε οδηγίες προς τα κράτη μέλη, σε μια προσπάθεια εναρμόνισης της παρασκευής και διακίνησης των ομοιοπαθητικών φαρμάκων για ανθρώπινη και κτηνιατρική χρήση. Η οδηγία αυτή της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι μια πραγματικότητααπό το 1992 και μέσα από αυτή την οδηγία κατοχυρώνεται ουσιαστικά η Ομοιοπαθητική και το ομοιοπαθητικό φάρμακο. Επίσης στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής το FDA (Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων) παρουσίασε για πρώτη φορά ορισμούς για τις λέξεις Ομοιοπαθητική, Ομοιοπαθητική Φαρμακοποιία και Ομοιοπαθητική Συνταγολογία.

Ζούμε σε μια ραγδαία μεταβαλλόμενη εποχή. Οι νέες ιδέες, οι νέες αντιλήψεις κερδίζουν συνεχώς έδαφος. Μέσα σε αυτόν τον καταιγισμό εξελίξεων η Ομοιοπαθητική Ιατρική θα πάρει τη θέση που της αρμόζει. Παρά το γεγονός ότι η Ομοιοπαθητική έχει μια ιστορία διακόσιων χρόνων, έχει εν τούτοις τη φρεσκάδα όχι του 1996 ,αλλά του 2000 και του εικοστού πρώτου αιώνα. Πιστεύω ότι η Ομοιοπαθητική, σαν Ιατρική επιστήμη, ήταν πολύ πιο προχωρημένη και πολύ πιο μπροστά από την εποχή που θεμελιώθηκε. Όταν οι άλλοι γιατροί ασχολούνταν με τις βδέλλες και τις αφαιμάξεις, ο Hahnemann μίλησε για νόμους και αρχές, μίλησε για ζωτική δύναμη του οργανισμού, μίλησε για ενεργειακά φάρμακα. Πράγματα και ιδέες, που ακόμα και σήμερα κάποιοι επίσημοι φορείς της Ιατρικής επιστήμης αρνούνται πεισματικά να δεχτούν και να κατανοήσουν. Γι΄ αυτό λέω ότι η Ομοιοπαθητική είναι για τον εικοστό πρώτο αιώνα. Γιατί τότε, σε όχι πολλά χρόνια, η εκπληκτική ανάπτυξη των επιστημών γενικότερα, θα δώσει τη δυνατότητα ανακάλυψης και κατασκευής εκείνων των μηχανημάτων που θα μπορούν να καταγράψουν και να μετρήσουν την ενέργεια στον ανθρώπινο οργανισμό και στο ομοιοπαθητικό φάρμακο. Πιστεύω ότι δεν είναι μακριά η εποχή, που με κάποιους ενεργό-μετρητές θα βλέπουμε άμεσα και χειροπιαστά, με μετρήσεις δηλαδή μηχανημάτων, την "ομοιότητα" του ασθενούς με το ομοιοπαθητικό φάρμακο που έχουμε διαλέξει. Θα μπορούν τότε και οι άπιστοι Θωμάδες να βάλουν το χέρι επί τον τύπον των ήλων και να αποδεχτούν την Ομοιοπαθητική.

Οι εξελίξεις είναι ραγδαίες και οι δυνατότητες πληροφόρησης θα είναι σύντομα απεριόριστες. Πριν από είκοσι χρόνια εδώ στην Κύπρο, ήμασταν έρμαιο στα χέρια της κρατικής πληροφόρησης μέσα από ένα κρατικό ραδιοφωνικό και τηλεοπτικό κανάλι. Μέσα σε μια δεκαπενταετία βλέπουμε έξη κανάλια στη τηλεόρασή μας και μέσα από δορυφορική λήψη μπορούμε να βλέπουμε κανάλια από όλο τον κόσμο. Σήμερα έχουμε τη δυνατότητα μέσα από τουςπροσωπικούς μας ηλεκτρονικούς υπολογιστές, να συνδεθούμε με το δίκτυο Internet και να ανταλλάσσουμε πληροφορίες και μηνύματα με εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Οι ιδέες και οι πληροφορίες κινούνται πλέον απεριόριστα. Δεν μπορεί λοιπόν να ευδοκιμήσουν περιορισμοί στη σκέψη των ανθρώπων και πνευματικές τρομοκρατίες. Η Ιατρική τρομοκρατία για την οποία γίνεται λόγος στην Αμερική και σε άλλες χώρες, θα δώσει τη θέση της στη δυνατότητα του πολίτη να ενημερώνεται και να διαλέγει το θεραπευτικό σύστημα και το είδος των φαρμάκων, που θέλει να χρησιμοποιήσει για τον εαυτό του και για τα παιδιά του.Μέσα σε μια τέτοια κατοχυρωμένη ελευθερία επιλογών, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Ομοιοπαθητική Ιατρική θα αναδειχθεί σε θεραπεία πρώτης επιλογής για το ανθρώπινο είδος επί της γης.